بررسی و تحلیل اسکان غیررسمی در منطقه 19 شهر تهران با رویکرد توانمندسازی اقتصادی و اجتماعی
هدف از این پایان نامه بررسی و تحلیل اسکان غیررسمی در منطقه 19 شهر تهران با رویکرد توانمندسازی اقتصادی و اجتماعی می باشد
مشخصات فایل
| تعداد صفحات | 215 |
| حجم | 5433 کیلوبایت |
| فرمت فایل اصلی | docx |
| دسته بندی | جغرافیا و برنامه ریزی شهری |
توضیحات کامل
اسکان غیر رسمی یکی از چهره‌های بارز فقر شهری است که در درون یا مجاور شهرها (به ویژه شهرهای بزرگ) به شکلی خودرو، فاقد مجوز ساختمان و برنامهریزی رسمی شهرسازی، با تجمعی از اقشار کم‌درآمد و سطح نازلی از کمیت و کیفیت زندگی شکل می‌گیرد و با عناوینی همچون حاشیه نشینی، اسکان غیر رسمی، سکونتگاههای خودرو و نابسامان نامیده میشود.ساماندهی شهری فعالیتی است که طی آن بهبود اوضاع بخشی از شهر و یا کل شهرکه یک نوع بی‌نظمی و اختلال در آن به وجود آمده صورت می گیرد. در طرح‌های ساماندهی عملکردی بیشتر به مطلوب کردن شرایط و وضعیت عملکردی فضاهای شهری توجه میشود(صرافی،1386:38).
بهسازی شهری همراه با توانمندسازی اجتماعات محلی، رهیافت نوینی است برای حل مسأله فقر شهر که دیگر مهندسی ساختمان و تزریق منابع مالی صرف را رهگشا نمی‌داند بلکه مهندسی اجتماعی با حمایت و تسهیل بخش عمومی و سازمان‌های غیردولتی و محلی و مشارکت فعال ساکنان مورد نظر است. راهبرد توانمندسازی جدیدترین و مناسب‌ترین راه حل در ساماندهی اسکان غیررسمی هست و به مصداق «ماهی گیری و حتی توربافی به جای دادن ماهی به تهیدستان می‌باشد» که در پی ظرفیت سازی در اجتماعات برای حل مشکلات آنها با اندیشه، منابع وبازوی خود آنهاست (رفیعیان،35:1390).
در چند دهه اخیر رشد و افزایش شهرنشینی، سبب رشد و توسعه سکونتگاه های غیر رسمی در حاشیه شهرها، بخصوص کلانشهرهای در کشورهای در حال توسعه شده است. ساکنین این سکونتگاه ها معمولاً طیف گستردهای از قشر مهاجر و کم درآمد می باشند. در این نوع بافتها تلاش برای فرار از قانون و بی ضابطگی برای اسکان منجر به بروز فقر در وجوه مختلف زندگی میشود. فقر در وجوه مختلف این سکونتگاه‌ها معنی پیدا می کند. مهمترین جنبه این مقوله فقر اقتصادی است که بر وضعیت معیشتی و درآمدی ساکنین تاثیر مستقیم میگذارد. این تحقیق با هدف بررسی وضعیت سکونتگاهای غیر رسمی منطقه 19 شهرداری تهران گردآوری شده است. روش تحقیق مورد استفاده، توصیفی ـ تحلیلی است که برای بررسی مسئله های تحقیق و جمع آوری داده های تحقیق از پرسش نامه استفاده شده است.
فهرست مطالب
فصل اول: کلیات تحقیق
مقدمه 2
1-1- تعریف مسأله 2
1-2- پیشینه تحقیق 3
1-3- اهمیت تحقیق 8
1-4- اهداف تحقیق 8
1-4-1- اهداف کلان ....8
1-4-2- اهداف تبعی .8
سوالات تحقیق
1-5- فرضیه تحقیق 9
1-6- روش انجام تحقیق 9
1-6-1- جامعه آماری 9
1-6-2- نمونه آماری 10
1-6-3- ابزار جمع آوری اطلاعات 10
1-6-4- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات 10
1-7- محدودیت‌های تحقیق 10
1-8- تعریف واژهها و اصطلاحات فنی و تخصصی (به صورت مفهومی و عملیاتی) 10
1-8-1- اسکان غیر رسمی 10
1-8-2- ساماندهی 11
1-8-3- توانمندسازی 11
1-8-4- مشارکت 12
فصل دوم: مبانی نظری تحقیق
مقدمه 9
2-1- نظریه های پیدایش سکونتگاههای غیررسمی 10
2-1-1- دیدگاه لیبرال 12
2-1-2- دیدگاه بنیادگرایی 12
2-1-3- جامعه گرایی 13
2-1-4- دیدگاه بوم شناسی 13
2-2- گرایش های شهرنشینی و سکونتگاههای غیررسمی 14
2-2-1- گرایشهای جهانی 14
2-2-2- گرایش های شهرنشینی و سکونتگاههای غیررسمی در ایران 24
2-3- ویژگی‌های اسکان‌های غیررسمی 26
2-4- علل پیدایش سکونتگاههای غیررسمی 28
2-4-1- عوامل ساختاری جامعه: 29
2-4-2- علل سازمانی: 30
2-4-3- فقدان سیستمهای حمایتی و مشارکتی: 30
2-4-4- فعالیتهای باندهای (مافیایی) نامشروع زمین 30
2-5- رویکردها و رهیافت‌های مداخله در اسکان های غیررسمی 31
2-5-1- رویکردهای مداخله در اسکان‌های غیررسمی در قالب دیدگاه‌های مختلف 32
2-5-2- بررسی تاریخی رویکردهای مداخله در اسکان‌های غیررسمی 46
2-5-2-1- مقطع اول (دهه 1960) 46
2-5-2-2- مقطع دوم (دهه 1970) 48
2-5-2-3- مقطع سوم (دهه 1980) 51
2-6- فرآیند توانمندسازی 55
2-7- ساختار و ابعاد توانمندسازی 56
2-8- اهمیت مشارکت در برنامهریزی شهری در راستای توانمندسازی سکونتگاههای غیررسمی 60
2-8-1- مشارکت توسعه‌ای 61
2-8-2- الگوی مشارکت ساکنین سکونتگاههای غیر رسمی 62
2-9- نتیجه گیری و ارائه رویکرد نظری تحقیق 65
فصل سوم: روش شناسی تحقیق
مقدمه 67
3-1- روش تحقیق 67
3-2- نوع تحقیق 68
3-3- جامعه آماری و نمونه آماری 68
3-4- تعیین حجم نمونه و روش نمونه گیری 68
3-5- شیوه و موقعیت انتخاب نمونه جهت پیمایش خانوار 70
3-6- روش اجرا و جمع آوری اطلاعات 70
3-7- روایی پرسشنامه تحقیق 71
3-8- روش آزمون و تحلیل های آماری 71
3-9ـ جمع بندی 50
فصل چهارم: شناخت محدوده مورد مطالعه
مقدمه 77
4-1- موقعیت محدوده در شهر 77
4-2- مطالعات سیر تحول شکل گیری بافت از لحاظ تغییرات کالبدی 79
4-2-1- سابقه تحولات و گسترش کالبدی منطقه 19 80
4-2-2- سیر تحول شکل گیری بافت از لحاظ تغییرات کالبدی محدوده 82
4-3- سیر تحول شکل گیری بافت از لحاظ تغییرات اجتماعی 86
4-4- سیر تحول شکل گیری بافت از لحاظ تغییرات اقتصادی 87
4-5- مطالعات محیطی و محیط زیستی 91
4-5-1- اقلیم 91
4-5-2-توپوگرافی 95
4-5-3-زمین لرزه 96
4-5-4- بررسی وضعیت فضاهای سبز و آلودگی سیمای محیط 99
4-6- بررسی تحولات جمعیتی منطقه 19 107
4-6-1- بررسی تحولات جمعیتی محدوده مطالعاتی 107
4-6-2- بررسی تحولات جمعیتی حوزه فراگیر(منطقه19) سالهای 90-1375 108
4-6-3- مطالعه تحولات بعد خانوار در محدوده مطالعاتی 110
4-6-5- مبدأ مهاجرت ساکنین 113
4-6-6- بررسی مدت اقامت مهاجرین در محل قبلی سکونت 114
4-6-7- مدت زمان سکونت (سابقه سکونت) ساکنین 115
4-6-8- توزیع مکانی اجتماعات غیررسمی در محدوده قانونی منطقه 19 116
4-7 جمع بندی 77
فصل پنجم: تجزیه و تحلیل اطلاعات
مقدمه 120
5-1- یافته‌های توصیفی تحقیق 120
5-1-1- مشخصات عمومی پاسخگویان 120
5-1-1-1- جنس 120
5-1-1-2- سن 122
5-1-1-3- تحصیلات 123
5-1-1-4- مدت اقامت در محل 124
5-1-2- سؤالات توصیفی مرتبط با فرضیه تحقیق 126
5-1-2-1- تمایل به ترک محل 126
5-1-2-2- مشارکت اجتماعی و ظرفیت سنجی 127
5-1-2-3- شبکه اجتماعی 129
5-1-2-4- تعامل اجتماعی 130
5-1-2-5- پیوندهای همسایگی 131
5-1-2-6- اعتماد اجتماعی 133
5-1-3- جمع بندی و نتیجه گیری از یافته های توصیفی 134
5-2- یافته های استنباطی تحقیق 135
5-2-1- آزمون فرضیه اول 135
5-2-2- آزمون فرضیه دوم 139
5-2-2-1- شبکه اجتماعی 139
5-2-2-2- تعامل اجتماعی 140
5-2-2-3- مشارکت اجتماعی 140
5-2-2-4- میزان اعتماد اجتماعی 141
5-2-3- آزمون فرضیه سوم 142
5-3- جمع بندی 144
فصل ششم: نتیجه گیری و ارائه پیشنهادات
مقدمه 145
6-1- نتایج تحقیق: 145
6-1-1- نتایج تئوریک 145
6-1-2- نتایج تجربی 147
6-1-3- ارزیابی مسائل و مشکلات 149
6-1-3-1- مسائل و مشکلات از دید اهالی ساکن در محل 149
6-1-3-2- مسائل و مشکلات و امکانات از دید کارشناسان 150
6-2- ارائه راهبردها و سیاستهای پیشنهادی 156
6-2-1- راهبردها و سیاست های مرتبط با مسکن 156
6-2-2- راهبردها و سیاست های مرتبط با مبحث اجتماعی ـ اقتصادی 157
6-2-3- راهبرد و سیاستهای مرتبط با مبحث کاربری زمین 157
6-2-4- راهبرد و سیاست های مرتبط با مبحث حمل و نقل 158
6-2-5- راهبرد و سیاست های مرتبط با مبحث محیط زیست 158
6-2-6- راهبردها و سیاستهای مرتبط با مبحث مدیریت و مشارکت 158
4-3ـ جمع بندی 106
پیوست 107
پیوست (شناسنامه سکونتگاههای غیر رسمی)
منابع وماخذ 163
فهرست شکل ها و تصویرها
تصویر شماره 4-1- مناطق شهرداری شهر تهران 66
تصویر شماره 4-2-نقشه محدوده منطقه 19 66
تصویر شماره 4-3- سیر تحول شکل گیری بافت 66
فهرست جداول
جدول شماره 2-1: ترتیب زمانی اقدامات انجام یافته در خصوص توسعه سکونتگاههای شهری و اهداف و راهبردهای آن 17
جدول شماره 4-1: دامنه مقادیر شاخص طبقه بندی دو مارتن 64
جدول شماره 4-2: نتیجه بررسی خطرپذیری 66
جدول شماره 4-3: جمع‌بندی وضعیت محیطی محدوده 70
جدول شماره 4-4: تحولات تعداد خانوار در دوره 65-85 در محدوده مطالعاتی 71
جدول شماره 4-5 : تحول شمار جمعیت منطقه 19 تهران 72
جدول شماره 4-6 : اندازه رشد سالانه جمعیت منطقه 19 و شهر تهران 85-1359 72
جدول شماره 4-7: تحولات بعد خانوار طی 86-1365 73
جدول شماره 4-8: جمعیت محدوده به تفکیک گروههای سنی پنج ساله و جنس (1385) 73
جدول شماره 4-9 : بررسی شهرهای مبدأ مهاجرین در محدوده مطالعاتی 75
جدول شماره4- 10: بررسی میزان اقامت مهاجرین در سکونتگاه قبلی 75
جدول شماره 4-11: بررسی وضعیت قدمت سکونت در محدوده مطالعاتی 76
جدول شماره 5-1 : توزیع جنسی پاسخگویان 80
جدول شماره 5-2: توزیع سنی پاسخگویان 81
جدول شماره 5-3: توزیع پاسخگویان از نظر میزان تحصیلات 82
جدول شماره 5-4: مدت زمان اقامت پاسخگویان 83
جدول شماره 5-5 : دلایل عدم تمایل به ترک محل از سوی پاسخگویان 84
جدول شماره 5-6 : میزان تمایل به مشارکت با دولت و شهرداری برای بهبود وضع محدوده 84
جدول شماره 5-7: میزان اهمیت مسائل و مشکلات محدوده از دید پاسخگویان 85
جدول شماره 5-8 : میزان موانع موجود در مسیر فعالیتهای جمعی 85
جدول شماره 5-9: توزیع پاسخگویان بر اساس شاخص شبکه اجتماعی 85
جدول شماره 5-10: توزیع پاسخگویان بر اساس شاخص تعامل اجتماعی 86
جدول شماره 5-11: توزیع پاسخگویان بر اساس شاخص پیوندهای همسایگی 87
جدول شماره 5-12: توزیع پاسخگویان بر اساس شاخص اعتماد اجتماعی 88
جدول شماره 5-13: محل اقامت قبلی خانوار 90
جدول شماره 5-14: علت مهاجرت از شهر 91
جدول شماره 5-15: علت مهاجرت از مناطق اطراف 91
جدول شماره 5-16: علت مهاجرت از مناطق اطراف 93
جدول شماره 5-17: علت مهاجرت از مناطق اطراف 94
جدول شماره 5-18: نتایج آزمون فریدمن برای رتبه بندی روشهای حل مشکلات سکونتگاههای غیررسمی از نظر مدیران شهری و کارشناسان ساکنین(، نگارنده،1390) 95
جدول شماره 6-1: مشکلات مطرح شده از سوی پاسخگویان بر اساس اولویت اول و دوم 99
جدول شماره 6-2: مسائل و مشکلات و امکانات به دست آمده در حوزههای مختلف در محدوده مورد مطالعه 100
فهرست نمودار
نمودار شماره 2-1 : چارچوب نظری ساماندهی سکونتگاههای غیررسمی(صرافی، 1381:4). 11
نمودار شماره 2-2: نمای کلی طرح های خانه سازی دولتی، اراضی و خدمات، ارتقاء کیفیت سکونتگاه وطرح توسعه افزایشی به لحاظ نوع کارکرد (مأخذ: زمانی، 1379:111). 36
نمودار شماره 2-3: هزینه‌های دولتی و میزان سود در هریک از رویکردهای برخورد با سکونتگاههای غیررسمی از دهه 1990- 1950 38
نمودار شماره 2-4 : ساختار فرایند توانمند سازی 39
نمودار شماره 2-5: ابعاد توانمندسازی 40
نمودار شماره 2-6: تأثیر تفویض اختیارات بر توانمندسازی 40
نمودار شماره 2-7: تأثیر رضایت مبتنی بر عملکرد بر توانمندسازی 41
نمودار شماره 2-8: تأثیر غنی سازی کارکرد اجتماعی بر توانمندسازی 41
نمودار شماره 2-9: تأثیر مدیریت مشارکتی بر توانمندسازی 41
نمودار شماره 2-10:تأثیر تیم سازی (گروه سازی) بر توانمندسازی 41
نمودار شماره 2-11: تأثیر مشارکت بر توانمندسازی 42
نمودار شماره 2-12: الگوی کلی راهبرد توانمند سازی 42
نمودار شماره 4-3: هرم سنی و جنسی محدوده 79
نمودار شماره 5-1: توزیع سنی پاسخگویان 86
نمودار شماره 5-3: توزیع پاسخگویان از نظر میزان تحصیلات 87
نموودار شماره 5-4: مدت زمان اقامت پاسخگویان 88
نمودار شماره 5-4: توزیع پاسخگویان بر اساس شاخص شبکه اجتماعی 91
نمودار شماره 5-5: توزیع پاسخگویان بر اساس شاخص تعامل اجتماعی 92
نمودار شماره 5-6: توزیع پاسخگویان بر اساس شاخص پیوندهای همسایگی 93
نمودار شماره 5-7: توزیع پاسخگویان بر اساس شاخص اعتماد اجتماعی 94
نمودار شماره 5-8: محل اقامت قبلی خانوار 96
توضیحات بیشتر و دانلود
صدور پیش فاکتور، پرداخت آنلاین و دانلود
